Çelik Mağralar

Isaac Asimov eseri. Yeni basksısı piyasada yok. Yazıldığı dönem ile okuduğum şu dönem arasındaki farka baktığımda hem yazının önemi hem de bilim-kurgunun gelecekle ilgili fikirleri ortaya atmasının gücünün yadsınamadığını gördüm.1950'lilerde ilk baskısını yapmış yaklaşık otuz yıl sonra Türkçe de basılmış bir kitabı ilk baskısından yarımyüzyıldan fazla bir zaman sonra ben okudum.

Tabi ki daha Robotik El Kitabı'nın 56. baskı yılına ulaşamadık ancak Ben Robot'ta anlatılan gelişimin başlangıç dönemindeyiz. Asimov sanki bana Einstein Paradoks'u yaşatıyor.

Elijah Baley 5. Seviye bir polistir. Uzaycılar tarafında bir cinayet işlenmiştir ve Elijah Baley bunu çözmek için Julius Enderby tarafından görevlendirilmiştir. Ancak yanına bir de Uzaycılar tarafından R. Daneel Olivaw da görevlendirilmiştir.

Arzlılar robotları pek de seven bir toplum sayılamazlar ve etrafı tamamen kapatılmış şehirlerin içinde yaşamaktadırlar ve bu durum onları güvenli hissettirmektedir. Ancak nüfus çok fazla artmıştır.

Kitabın harika yanlarından biri robotların bir tarafta bir im olması ve diğer tarafta birer gerçeklik olması.

Bu iki konunun harmanlanması bilimsel dengelerle birlikte felsefi bir dizilim izlemesinin yanında Baley'nin piposu çok tanıdık bir simaya işaret ediyor.

Sherlock Holmes ve bilim-kurgunun bir araya gelmiş halini Asimov bir arada sunuyor. Diğer yandan da toplumu ele alıyor. Bir Arzlı vatandaş "ben olsaydım onları (robotları) parçalardım" diyor ancak. Bunun o kadar sahte bir gerçeklik belki de riyakarlık yahut ikiyüzlülük olarak adlandırabilirim. Çünkü patron her zaman kar elde etmek ister. Kar elde etmek için maliyet düşürmek gerekli. En önemli iki maliyet kalemi hammedde ve işçilik. İşçilik maliyetlerinin düşürülmesi ile birlikte kar haliyetle artıyor. Haliyle herkes kendi ekonomisinin patronu olduğunu da göz ardı etmemek lazım. Robotlar rakip durumunda olduğundan dolayı parçalama isteği Arzlılarda oluşuyor.

Bu kadar çok insan nüfusuyla birlikte bu kadar kolay robot üretilebilirken, nüfusun ve doğal kaynakların da dengeli kullanılması gerekmektedir. Aynı zamanda soyun da sürdürülmesi gerekmektedir. O halde doğan çocuklardan hangilerinin yaşayacağına ya da daha doğmadan hangilerinin Arz'a geleceğine karar verme yetkisi kimde olacak?

Geleceğin getirileriyle birlikte bozulmalarını da bu şekilde gözler önüne sermiştir Asimov. Ancak göz ardı ettiği yahut ideal olarak ortaya koyduğu düzendir. Suç çok azalmıştır. Tabi bir yandan da suç nedir tanımlamalarına başlamamız gerekmektedir.

Robot Serisi:
Ben Robot
Çelik Mağaralar
Güneşin Tanrıları
Robotların Şafağı
Kurtarıcı

Asimov evren içinde evren yaratmıştır.